Co to właściwie jest SUSHI?

Klasyczne sushi jest daniem rodzaju namasumono czyli podawanym na surowo, najczęściej składa się z sashimi – surowego mięsa ryb lub owoców morza oraz shari specjalnie przygotowanego zakwaszanego ryżu. Może zawierać w swoim składzie także nori – prasowane morskie wodorosty, japoński chrzan wasabi i inne warzywne dodatki. Nazwa potrawy ewoluowała wraz z modyfikacją metody przygotowania tego dania. Co ciekawe, sushi nie jest japońskim wynalazkiem, pochodzi z Azji Pd-Wsch, gdzie w taki sposób konserwowano surowe mięso i ryby. W drewnianych naczyniach układano warstwę surowego mięsa/ryb, a następnie warstwę ugotowanego ryżu. Później spożywano wyłącznie sfermentowane mięso i ryby, a ryż wyrzucano. Taka konserwacja żywności dotarła w VIII w. do Chin i Japonii i dała początek potrawie nazwanej narezushi. Przełomowym wydarzeniem było wynalezienie octu ryżowego. Od tego czasu proces fermentacji był stopniowo skracany, a oprócz ryb zaczęto zjadać także ryż. Obecna nazwa dania nawiązuje właśnie do procesu zakwaszania ryżu octem ryżowym.

Jakie są podstawowe typy sushi?

Nigiri – najstarszy, najpopularniejszy i dla mnie najlepszy typ sushi. Nigirizushi to nazwa oznaczająca: ściskać, ugniatać i odnosi się do sposobu przygotowania ryżu. Ryż formułowany jest w palcach i przyjmuje podłużny, owalny kształt. Później dodawane jest wasabi, na którym położony jest jeden kawałek ryby, owocu morza lub innego dodatku. Oczywiście istnieje wiele odmian nigiri, a najpopularniejsze są z surowymi lub wędzonymi rybami. Według mnie najlepsze jest nigiri z tuńczykiem: 1. akami – najtańszy, ciemnobordowy z chudego mięsa tuńczyka, 2. chutoro – średni czerwony z lekkim tłuszczykiem, oraz najlepszy typ 3. otoro – jasny z tłuszczem rozpływającym się w ustach.

Maki – są najpopularniejszą odmianą sushi w Europie i USA. W Japonii wyraźnie przegrywają z nigiri i gunkan. Maki przygotowuje się zawijając ryż wraz z różnorodnymi dodatkami, w arkusze z glonów nori. Do zawijania używa się bambusowej maty. Powstałą roladkę kroi się następnie na mniejsze kawałki. Istniej wiele odmian maków, w zależności od ilości, jak i rodzaju nadzienia. Najpopularniejsze to: HOSOmaki – cienkie maki z 1 składnikiem – np. kappamaki z ogórkiem, tekkamaki z tuńczykiem, FUTOmaki – grube maki z minimum 4 składnikami.

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez 飾り巻き寿司教室 (@asuka_hanamura) Maj 29, 2019 o 4:02 PDT

Uramaki– maki „odwrócone”. W tym rodzaju sushi, składniki zawinięte są w arkusz z glonów nori, a następnie obtoczone ryżem. Dodatkowo mogą być posypane sezamem. Istnieje też wersja golden/rainbow uramaki, w której klasyczne uramaki są dodatkowo owinięte różnymi rybami. Przykładem uromaków są popularne w Polsce amerykańskie california roll z ogórkiem, wędzonym łososiem i awokado.

Post udostępniony przez Daniela Martos (@danielarecetas) 28 Kwi, 2017 o 3:08 PDT

Gunkan maki – małe ruloniki z płatków nori, w których na dole umieszcza się ryż, a resztę dopełniana nadzieniem. Najczęściej gunkan wypełniony jest kawiorem, posiekanym sashimi z łososia lub tuńczyka lub japońskimi wynalazkami np. sfermentowaną fasolą natto.

Post udostępniony przez Koisushibar2 (@koisushibar2) 12 Kwi, 2017 o 3:05 PDT

Oshi – sushi „prasowane”. Przygotowane w specjalnym drewnianym pudełku, w którym prasuje się kolejne warstwy ryżu i ryb. Takie typ przygotowania nawiązuje do najstarszej metody fermentowania ryb.

Post udostępniony przez Kody (@kody_chow) 26 Kwi, 2017 o 3:49 PDT

Temaki –  sushi 'zwijane”, w którym ryż i pozostałe składniki zawinięte są w podsmażony płat wodorostu nori. Temaki zwijane są w rożki i bardzo często przygotowywane są już przy stole przez klientów.

Post udostępniony przez Alex (@russo_bier) 29 Kwi, 2017 o 6:47 PDT

Inari  – sushi „nadziewane”. Specyficzne mające kształt kieszonek wykonanych ze smażonego  sera tofu aburaage, wypełnione najcześciej ryżem z kawałkami kurczaka, grzybami shitake oraz przyprawianymi imbirem i  sezamem.

Post udostępniony przez mohamad bayuseno (@senogear) 29 Kwi, 2017 o 6:56 PDT

Chirashi-zushi – to sushi 'w rozsypce”. Miseczka ryżu, na którym poukładane są różne składniki ryb, owoców morza i warzyw. Typ sushi popularny w japońskich domach oraz w luchowych bento.

Post udostępniony przez Gato Dumas Argentina (@gatodumas_arg) 1 Sie, 2016 o 2:44 PDT

Jak jeść sushi – Level Basic

W Japonii, sushi jada się najczęściej w domu i w barach typu kaiten sushi. Tego typu bary mają centralnie zlokalizowane stanowiska dla kucharzy-mistrzów sushi. Wokół tych stanowisk zamontowane są podajniki taśmowe, po których krążą talerzyki z przygotowanymi daniami. Talerzyki mają różne kolory, ponieważ identyfikują ceny znajdujących się na nich kawałków sushi. Kolorowe cenniki się najczęściej wyeksponowane centralnie. Na taśmie mogą znajdować się gotowe dania, albo karteczki identyfikujące potencjalne zamówienie. Dodatkowo zawsze można zamówić coś mniej standardowego, używając do tego obrazkowego menu. Wybór niestandardowych potraw może być organizowany przez kelnerów albo zarządzany elektronicznie (patrz zdjęcie poniżej). W obu przypadkach raczej nie powinno być problemów z komunikacją.

Sushi najlepiej jeść pałeczkami, ale dopuszczalne jest zjadanie ich palcami. Najważniejsze, aby jeść je na raz, bez krojenia lub rozdzielania składników. Klasyczne najlepiej zjadać w 3 krokach: 1. pałeczkami przechylić sushi na bok 2. złapać całe 3. zamoczyć rybę (lub cokolwiek jest na wierzchu) w sosie sojowym. Ważne, aby ryż nie dotknął sosu. Sushi powinno się też wybierać w pewnej kolejności od delikatniejszych kawałków ryb, po te bardziej wyraziste. Klasycznymi dodatkami są sos sojowy, zielony japoński chrzan wasabi oraz marynowany imbir gari. Sushi moczy się w sosie sojowym z dodatkiem wasabi. Jak już wcześniej wspomniałam nie wolno moczyć ryżu. Faux pas, jest także używanie zbyt dużej ilości sosu sojowego – nalewamy minimalną ilość, tak aby po zjedzeniu sushi sosjerka była pusta. W  suszarniach, w których sushi master przygotowuje danie specjalnie dla nas, nie powinno się używać wasabi, ponieważ może być to odebrane jako podważenie kwalifikacji sushi mastera. Imbir gari powinien być spożywany tylko miedzy rożnymi odmianami sushi, w celu oczyszczenia kubków smakowych.

Dodatkowo w japońskich sushi barach mamy zawsze do dyspozycji darmową zieloną herbatę w postaci proszku matcha. Wsypuje się ją do kubeczków, które leżą na stołach, a następnie specjalnym kranikiem dolewa się do tego wrzątek. Czynność tą można powtarzać wielokrotnie, nie jest to wliczane do rachunku. Japończycy równie chętnie sushi popijają piwem lub winem śliwkowym choya. Na koniec uczty można zamówić zupę miso (nie powinno się jej zamawiać w trakcie posiłku) lub deser owocowy.

Jak jeść sushi – Level Master

Jak już wspominałam dla optymalnego efektu smakowego, najlepiej przestrzegać pewnej kolejności degustacji. Arcymistrz sushi  Jiro Ono sugeruje pewną ustaloną kolejność smakowania sushi. Warto ją zapamiętać, ponieważ Jiro od ponad 40 lat zgłębia tajniki sztuki sushi, prowadząc słynny trzygwiazdkowy tokijski lokal Sukiyabashi Jiro Honten.

Jiro sugeruje, aby degustacja sushi składała się z dwóch części: klasycznej – zawierającej rybne nigiri oraz części improwizowanej z owocami morza. Zaczynamy od ryby białej, chudej, a  kończymy na czerwonej, tłustej, wędzonej. Według mistrza Jiro kolejność zamawiania sushi powinna wyglądać następująco – nigiri z 1. hirame (halibut), 2. sumi-ika (mątwa), 3. aji (marynowana makrela), 4-6. akami, chu-toro, o-toro (tuńczyk), 7. kohada (śledz), 8.katsuo (wędzony tuńczyk), 9. karei (flądre), 10. anago (węgorz).

Część improwizowana może składać się z różnych rodzajów sushi – Jiro proponuje nigiri, maki i gunkan maki z owocami morza, w tym m.in. tako (ośmiornica), hamaguri (małża sercówka), ebi (krewtka), uni (jezowiec), ikura (ikrałososia), kobashira (przegrzebek), natto (sfermentowana fasola).  Całość kończy tamagoyaki czyli grillowany sushi omlet i melon.