Długo zwlekałam z tym tematem, wydawało mi się, że osoby deklarujące zainteresowanie sztuką ulicy, dobrze rozpoznają najważniejsze techniki, a te niezainteresowane trudno nauczać na siłę. Ale wiecie co? – wcale tak nie jest. Nierozpoznany problem, nie oznacza że on nie istnieje, błędy w nazewnictwie są masowo rozpowszechniane na blogach. W imię walki o prawdę, postanowiłam przygotować małe streetartowe korepetycje. Poniżej znajdziecie 10 najważniejszych technik street art, które najprawdopodobniej na co dzień spotykacie w swoich miastach.
1. Murale
Mural to obraz wielkoformatowy, malowany bezpośrednio na ścianie budynku. Z uwagi na rozmiar i bardzo często zaangażowanie wybitnych artystów, to własnie ta forma jest najbardziej doceniana na świecie. W obrębie tej techniki istnieje kilka sposobów tworzenia. Najprostsza metoda wymaga użycia projektora i przerysowania wcześniej przygotowanego obrazu. Inna wykorzystuje siatkę kwadratową proporcji, do odwzorowania wcześniej przygotowanego szkicu. Murale mogą być malowane farbami akrylowymi lub sprayem. W Polsce wybitne prace tą techniką tworzą m.in. Etam Cru, Sepe i Chazme.
2. Szablony
Technika szablonu (stencil, pochoir) została po raz pierwszy użyta w latach 80-tych w Paryżu. Od tego czasu stała się najpopularniejszą formą zaangażowania artystycznego ulicy. Początkowo używano metalowych szablonów, które ułatwiały nakładanie farby, ale ich wykonanie było bardzo pracochłonne. Z tego powodu obecnie stosuje się mniej sztywne szablony papierowe i foliowe. Technikę szablonu spopularyzowali Blek Le Rat, Jef Aérosola i oczywiście Banksy.
3. Plakaty
Plakaty (paste up) przypominają (foto)tapety i w taki sam sposób nanoszone są na powierzchnie. Mogą być rysowane, malowane, ale równie popularne są wydruki zdjęć lub grafik. Plakaty są niestety bardzo nietrwałe i szybko niszczeją pod wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Przez to, iż jest to jedna z mniej inwazyjnych form streetartu, dlatego też w wielu miastach europejskich uznana jest za technikę legalną. Fenomenalnym twórcą pracującym w tej technice jest francuski fotograf JR.
4. Tagowanie
Tag to rodzaj podpisu grafficiarza (writera), który identyfikuje jego styl. Jest to najstarsza i najprostsza forma graffiti. Powstaje przy pomocy sprayu lub markera. Z założenia do tagowania nie używa się szablonów. Najbardziej złożoną formą tagowania jest wrzuta, która zawsze posiada kontur i wypełnienie. Nie ukrywam, że mam duży problem z estetyką tej techniki.
5. Wlepki
Wlepki (stickery) to streetartowe naklejki. Mogą być papierowe lub na folii winylowej. Te pierwsze, z oczywistych względów są mniej trwałe. Papierowe bywają ręcznie malowane, ale mogą być także drukowane, kserowane, odbijane od szablonu lub pieczątek. Foliowe produkowane są raczej seryjnie w oparciu o projekt komputerowy. Jednym z bardziej znanych twórców stickerartu jest Shepard Fairey czyli Obey Giant.
6. Ceramika
Ceramic street art łączący w sobie idee wlepki i rzeźby. Kafelki mogą być traktowane jako trwalszy kanał przekazu, ale również mogą być elementem mozaiki lub innej większej figury. Najpopularniejszym przykładem tego typu prac są aktywności francuskiego artysty Invadera.
7. Tape Art
Duct tape art to technika wykorzystująca do tworzenia taśmy i folie izolacyjne. Taśmy mogą być jednobarwne, kolorowe, a nawet ze specjalnym zaprojektowanym nadrukiem. Mogą być wodoodporne, elastyczne, rozciągliwe, ważne aby umożliwiały szybkie odrywanie i nanoszenie na ściany. Ciekawymi artystami tego nurtu są Buff Diss, Marc Khaisman.
8. Carving
Mało popularną, ale bardzo spektakularną techniką streetartową jest carving czyli grawerowanie, rzeźbienie, drapanie. Prace tą techniką mogą mieć charakter linorytu, przestrzennego graffiti lub tradycyjnie pojmowanej rzeźby. Najbardziej znanym twórcą tej techniki jest Vhils.
9. Billboard Art
Billboardy umożliwiają wykorzystanie, w obrębie tablicowych ram, każdej z wyżej wymienionych technik. Niezależnie od tego stworzono odrębny nurt artystycznego przerabiania treści reklam i plakatów. Modyfikowane mogą być całe bilbordy czy szyldy reklamowe (dodatkowe oświetlenia, ekstra elementy), albo tylko pojedyńcze słowa, które zupełnie zniekształcą przekaz. Ta technika jest bardzo często wykorzystywana jako nośnik informacji antypolitycznych i prospołecznych.
10. Free hand
Free hand to technika określająca wszystkie prace w przestrzeni miejskiej, które powstają odręcznie, bez dodatkowych szablonów, wzorników i innych pomocniczych narzędzi. Chodzi o malowane, rysowane detali ulic, wykorzystanie zastałych elementów i traktowanie ich jako płótna lub kartki papieru.
Arte en las calles. #streetart #graffiti #morocco #esaouira #blue #rastafari #gnawa #hippy
Zdjęcie zamieszczone przez użytkownika Producción Audiovisual Cádiz. (@cinecadiz)
Wymienione przeze mnie techniki nie wyczerpują tematu. Sposobów artystycznego wyrazu w przestrzeni miejskiej jest bardzo dużo i ciągle powstają nowe. Jak widać techniki przenikają się między sobą, artyści eksperymentują z formą, techniką i przestrzenią. Ale czy nie o to chodzi w sztuce, a szczególnie w tak niepokornej sztuce ulicy?
